Test Nedir?

Ağız kokusu oral metagenom testi, ağız içerisindeki tüm mikroorganizma topluluklarının (bakteri, mantar, virüs ve arkee) genomik içeriğini doğrudan dizileyerek halitozis (ağız kokusu) ile ilişkili patojen ve faydalı türlerin tam profilini çıkaran bir NGS yöntemidir. Shotgun metagenom yaklaşımı sayesinde, tüm genomik DNA hedef alınarak yalnızca 16S/18S analizlerinin ötesine geçilir; aynı zamanda fonksiyonel genler ve antibiyotik direnç genleri de detaylı olarak analiz edilir. Bu testte sülfür üreten enzim genleri, biofilm oluşum genleri ve diğer halitozis belirteçleri fonksiyonel gen analizleri kapsamında tespit edilebilir.
 

Hedef Kitleler

Bu test, ağız kokusunun nedenini saptamak isteyen bireyler ve ağız sağlığı merkezlerinden, diş hekimleri ve periodontologlara kadar geniş bir kitleye hitap etmektedir. Kronik ağız kokusunun kaynağını belirleyerek kişiye özel bakım planları oluşturmak isteyen kullanıcılar, testten büyük fayda sağlayabilir. Aynı şekilde, diş eti hastalıkları, diş taşları ve diğer oral patolojilere mikrobiyom verileriyle yaklaşmak isteyen uzmanlar için de değerli bir araçtır. Ayrıca, oral mikrobiyom ile sistemik hastalıklar arasındaki ilişkileri inceleyen mikrobiyom araştırmacıları ve biyoinformatik uzmanları için de akademik ve klinik çalışmalarda kullanılabilecek önemli bir veri kaynağı sunar.
 

Klinik Uygulama Alanları

Halitozis kaynak belirleme sürecinde, sülfür bileşikleri üreten bakteriyel türlerin (örneğin Fusobacterium, Prevotella) varlığı ve oranı ölçülerek hedefe yönelik analiz yapılabilir. Periodontal hastalık analizinde ise periodontopatogen genlerin, enflamasyon belirteçlerinin ve pH dengesini etkileyen bakteri yolaklarının ayrıntılı bir incelemesi gerçekleştirilir. Tedavi takibi açısından da bu test fayda sağlar; antibiyotik, probiyotik ya da çeşitli oral hijyen protokollerine verilen moleküler yanıt değerlendirilebilir.
 

Test Süreci ve Prosedür

Test süreci, kolay numune toplama ile başlar. Steril ağız çalkalama sıvısı (oral rinse) ya da plak örneği kiti kullanılarak evde ya da klinikte uygulanabilir. Ardından mikrobiyal DNA ekstraksiyonu yapılır ve dizileme için kütüphane hazırlanır. Yüksek derinlikli shotgun metagenom dizileme yapılmasının ardından, tür taksonomisi ve fonksiyonel gen anotasyonu (KEGG, CARD veritabanları kullanılarak) gerçekleştirilir. Son aşamada ise, ağız kokusu risk faktörlerini, baskın bakteriyel türleri, önerilen bakım stratejilerini ve takip planını içeren kapsamlı bir rapor sunulur.
 

Sağladığı Faydalar

Bu test sayesinde, halitozise neden olan spesifik türler ve gen yolakları tespit edilerek kaynağa yönelik etkili müdahaleler gerçekleştirilebilir. Bu durum, örneğin doğru probiyotik seçimi veya antibiyotik yönlendirmesi gibi kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarına olanak tanır. Fonksiyonel gen bulgularına göre ağız gargarası, diş macunu ve probiyotik protokollerine dair kişiselleştirilmiş ağız bakımı önerileri sunulabilir. Ayrıca, tedavi öncesi ve sonrası mikrobiyom değişimlerinin takip edilmesiyle başarı, moleküler düzeyde değerlendirilebilir.
 

Uzmanlara Sağladığı Katkılar

Periodontoloji ve dental hijyen protokollerinin mikrobiyom verilerine dayanarak optimize edilmesine yardımcı olan bu test, uzmanlara klinik karar desteği sağlar. Ayrıca, oral mikrobiyom ile diyabet ya da kardiyovasküler hastalıklar gibi sistemik durumlar arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalarda kullanılabilecek değerli bir veri tabanı sunar. Aynı zamanda ağız içindeki antibiyotik direnç genlerinin (ARGs) varlığının belirlenmesiyle, doğru antibiyotik seçimi konusunda rehberlik eder.
 

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Testin sonuçlanma süresi ortalama 14–21 iş günü arasındadır ve bu sürenin sonunda kapsamlı bir rapor sunulur. Numunelerin saklanması sırasında +4 °C’de 24 saat boyunca muhafaza edilmesi, uzun taşıma durumlarında ise buz paketiyle gönderilmesi önerilir. Maliyet, dizileme derinliği ve analiz kapsamına göre laboratuvar teklifine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Oral mikrobiyomun zamanla değişiklik gösterebilen bir yapıya sahip olması nedeniyle, testin 3–6 ayda bir tekrarlanarak izlenmesi tavsiye edilir.